Nhật Bản vốn nổi tiếng vì điều kiện y tế và chăm sóc trẻ em rất tốt, với các chế độ trợ cấp và hỗ trợ cho người nước ngoài hầu như ko khác gì so với người dân Nhật. Một trong những khoản trợ cấp có giá trị lớn nhất chính là khoản tiền “trợ cấp sinh con” (出産育児一時金 しゅっさんいくじいちじきん) với số tiền lên tới 42 vạn yên/bé (sinh đôi sẽ được 84 vạn yên).
TRỢ CẤP SINH CON (出産育児一時金) LÀ GÌ?
Khi mang thai và sinh con ở Nhật, bạn sẽ mất một khoản tiền khá lớn cho ca sinh nở nhưng lại không thể sử dụng các loại bảo hiểm sức khỏe – thương tật bình thường, vì “mang bầu & sinh con” không được coi là “bệnh”. Tuy vậy, để giảm bớt gánh nặng kinh tế cho các cặp vợ chồng khi sinh em bé, bảo hiểm sẽ trích ra 1 khoản gọi là 出産育児一時金 hay còn gọi tắt là 出産一時金 (mà nhiều chị em ở Nhật vẫn quen gọi tắt là “khoản tiền 42man”) .
Điều kiện để nhận được khoản trợ cấp này là người mẹ phải tham gia đầy đủ bảo hiểm sức khoẻ quốc dân (国民健康保険 ) hoặc bảo hiểm xã hội (社会保険 ) và mang thai trên 85 ngày (tức là trong trường hợp chẳng may bạn bị sảy thai nhưng thời gian mang thai trên 85 ngày thì vẫn được nhận) .
Có 3 cách để phía bảo hiểm chi trả số tiền trợ cấp 42 man này cho người mẹ, đó là thông chế độ chi trả trực tiếp (直接支払制度 ), chế độ uỷ quyền nhận tiền ( 受取代理制度 ) hoặc yêu cầu chi trả sau sinh (直接請求)
Xem sự khác nhau giữa 社会保険 và 国民健康 tại:
ĐIỀU KIỆN ĐỂ NHẬN VÀ NƠI PHỤ TRÁCH CHI TRẢ:
1. Người mẹ theo bảo hiểm sức khoẻ quốc dân (国民健康保険)
Đây thường là trường hợp người mẹ là:
Du học sinh nên độc lập tham gia bảo hiểm sức khoẻ quốc dân.
Theo visa gia đình/ visa chồng người Nhật,… nhưng do làm quá 130 man/năm nên bị tách khỏi bảo hiểm xã hội của chồng, tự mua bảo hiểm sức khoẻ quốc dân riêng.
Chồng vốn không tham gia bảo hiểm xã hội mà cũng tự mua bảo hiểm quốc dân do chồng làm tự mở công ty/quán kinh doanh, hoặc làm công ty haken mà công ty không hỗ trợ bảo hiểm xã hội,…
Khi đó, quỹ bảo hiểm Quốc dân sẽ là nơi chi trả cho bạn khoản tiền này. Bạn cần nộp các giấy tờ cần thiết và làm thủ tục tại bộ phận phụ trách bảo hiểm ở toà thị chính thuộc địa phương bạn sinh sống(保険年金課 của 区役所).
Tùy theo mỗi địa phương sẽ có những quy định và chế độ khác nhau. Ví dụ nhìn chung các nơi đều quy định người mẹ phải có tư cách lưu trú trên 1 năm (在留期間が1年以上)mới chi trả, nhưng cũng có trường hợp chấp nhận chi trả cho cả những người có tư cách lưu trú dưới 1 năm,…Cái này là tuỳ vào chính sách của từng địa phương, không nơi nào giống nơi nào, nên trong quá trình làm thủ tục, nếu có điểm gì chưa rõ, tốt nhất các bạn nên chủ động trao đổi với người phụ trách ở quận.
2. Người mẹ theo bảo hiểm xã hội của chồng:
Khi đó, trợ cấp sẽ được trả theo như loại bảo hiểm mà chồng bạn đóng ở công ty đang làm việc, được gọi là 家族出産一時金 (かぞくしゅっさんいくじいちじきん) . Trong trường hợp này, các giấy tờ thủ tục cần thiết để xin trợ cấp sẽ không phải làm ở toà thị chính nữa, mà người chồng cần làm việc trực tiếp với bộ phận hành chính của công ty, hoặc với công ty bảo hiểm nơi mình có thẻ bảo hiểm để tiến hành các thủ tục.
3. Người mẹ độc lập tham gia bảo hiểm xã hội:
Đây thường là trường hợp người mẹ cũng đi làm nhân viên chính thức tại các công ty và tham gia bảo hiểm xã hội theo công ty đó. Khi đó, các giấy tờ thủ tục cần thiết người mẹ cần liên hệ với bộ phận hành chính của công ty, hoặc với công ty bảo hiểm nơi mình có thẻ bảo hiểm.
***Chú ý: Nếu người mẹ nghỉ việc sau khi sinh con thì vẫn có thể nhận được khoản trợ cập này sau khi sinh nếu thỏa mãn 4 điều kiện sau:
Mang thai trên 85 ngày
Tham gia bảo hiểm đầy đủ trong 1 năm hoặc lâu hơn tính đến ngày thôi việc (ngày mất tư cách đóng bảo hiểm xã hội).
Sinh con trong vòng 6 tháng kể từ ngày nghỉ việc.
CÓ ĐƯỢC NHẬN TRỢ CẤP KHI SINH Ở VIỆT NAM
Câu trả lời là CÓ. Tuy nhiên, số tiền bạn nhận được sẽ không phải là 42 man, mà sẽ bị bớt đi một chút.
Lý do là trong 42 man trợ cấp bạn nhận được khi sinh ở Nhật, thì có 1 khoản tiền dùng để chi trả cho việc sử dụng “chế độ hỗ trợ y tế sản khoa” (産科医療補償制度 さんかいりょうほしょうせいど) – hiểu đơn giản là nếu bạn sinh con tại các cơ sở y tế tại Nhật được chế độ này công nhận, mà trong quá trình sinh nở có xảy ra biến cố gì khiến bé bị tê liệt não,..thì chế độ này sẽ hỗ trợ các chi phí y tế (thường lên tới 3000 man) để điều trị cho bé. Trong trường hợp bé sinh ra khoẻ mạnh, thì phần tiền này sẽ được hoàn lại. Do đó, khi sinh con ở 1 quốc gia khác thì bạn sẽ không được nhận khoản này nữa, mà sẽ bị bớt đi một vài man tuỳ từng năm (do tiền để đóng cho chế độ này cũng điều chỉnh theo từng thời kì).
CÁC LOẠI GIẤY TỜ CẦN CHUẨN BỊ TRONG TRƯỜNG HỢP SINH Ở VN
1. 出産育児一時金申請書
(しゅっさんいくじいちじきんしんせいしょ)
Giấy đăng kí nhận trợ cấp sinh con nhận tại toà thị chính/ công ty bảo hiểm
2. 医療機関で発行された出産費用を証明する書類(明細書・領収書。日本語訳添付)
(めいさいしょ、りょうしゅうしょ)
Các giấy xác nhận viện phí, chi phí sinh tại cơ sở y tế nước sở tại kèm bản dịch tiếng Nhật.
3. 出生証明書(領事館や医療機関で発行されたもの。日本語訳添付)
(しゅっさんしょうめいしょ)
Giấy khai sinh do cơ sở y tế hoặc lãnh sự cấp, có kèm bản tiếng Nhật
4. 世帯主の銀行口座(国内)が分かる通帳等
(せたいぬしのぎんこうこうざ)
Sổ ngân hàng ở Nhật Bản của chủ hộ. Ví dụ như mình theo bảo hiểm của chồng thì bảo hiểm của mình có tên chồng mình, suy ra là nộp sổ ngân hàng của chồng.
5. 印鑑
(いんかん)
Con dấu cá nhân
6.「被保険者(出産した人)」のパスポート
(ひほけんじゃのぱすぽーと)
Hộ chiếu của người được nhận bảo hiểm (người sinh con).
7. 母子手帳
(ぼしてちょう)
Sổ tay mẹ con (nếu có)
Sau khi chuẩn bị đủ các loại giấy tờ cần thiết này, bạn đem lên nộp cho văn phòng Quận, Thành phố nơi bạn đang sinh sống hoặc cho công ty bảo hiểm nơi mình theo bảo hiểm xã hội. Tuy theo mỗi quận sẽ có quy định khác nhau được đăng tải rõ ràng trên trang web của shi/ku nơi bạn đang sinh sống.
Nếu bạn muốn nhận số tiền này bằng tài khoản của người khác thì cần chuẩn bị thêm:
Giấy ủy quyền
Con dấu của người được ủy quyền
Sổ ngân hàng của người được ủy quyền.
(?) Vậy, chồng có thể nộp hồ sơ và nhận giúp vợ được không?
Có thể!
Ngoài trường hợp theo bảo hiểm của chồng và tự đóng bảo hiểm đã nêu, sau khi chuẩn bị kĩ các giấy tờ cần thiết bạn có thể đưa chồng bạn nộp giúp và chồng bạn có thể lựa chọn trả vào tài khoản của bạn. Đương nhiên là bạn phải tham gia bảo hiểm đầy đủ và cùng địa chỉ với chồng.
Mong rằng bài viết này sẽ giúp các bạn có thêm kinh nghiệm trong việc làm giấy tờ để nhận trợ cấp sinh con ở Nhật Bản.
Xin vui lòng liên hệ trước khi đăng lại hoặc trích dẫn nội dung và hình ảnh từ Tomoni.